Εγκύκλιος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σάμου και Ικαρίας κ.κ. Ευσεβίου με αφορμή την εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος

Αγαπητά μου παιδιά

Η εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, από τις 6 Αυγούστου του 1824, απέκτησε ένα ξεχωριστό περιεχόμενο για μας, τους Σαμίους. Πέρα από την σημερινή μεγάλη δεσποτική εορτή, που κοσμεί την περίοδο του Δεκαπενταύγουστου, έγινε και ορόσημο του ανεξάρτητου εθνικού μας βίου, καθώς την ημέρα εκείνη οι προγονοί καταναυμάχησαν τον οθωμανικό στόλο, χαρίζοντας στο νησί μας την ελευθερία. 

Αποτέλεσε έτσι η εορτή αυτή, το επιστέγασμα των αιματηρών αγώνων των προγόνων μας για την ελευθερία και την ανεξαρτησία τους, και για την προάσπιση του δικαιώματος να ζουν ελεύθεροι, κρατώντας την πίστη, τις παραδόσεις, τη γλώσσα και τη θρησκεία τους, με δυο λέξεις την εθνική, θρησκευτική και πολιτισμική τους ταυτότητα. Για τον λόγο αυτό, το δώρο της ελευθερίας του Σωτήρος Χριστού προς τη Σάμο και τους κατοίκους της εορτάστηκε και τιμήθηκε δεόντως, και οι πρόγονοί μας ανέγειραν μεγαλοπρεπή ναό στο Πυθαγόρειο, δίπλα στο κάστρο του πολιτικού αρχηγού της Σάμου Λογοθέτη Λυκούργου. Μπορεί να πέρασαν χρόνια, μπορεί οι συνθήκες να άλλαξαν και οι πρωταγωνιστές εκείνων των γεγονότων να έφυγαν από αυτό τον κόσμο, οι Σάμιοι όμως τηρούμε ακόμη το τάμα των προγόνων μας, και σ’αυτή την τοπική μας εορτή συνεχίζουμε να μαζευόμαστε απ’ όλο το νησί στο Πυθαγόρειο, να προσκυνούμε στον ιστορικό και μεγαλοπρεπή ναό της Μεταμορφώσεως και να ευχαριστούμε το Χριστό για τη σωτηρία της πατρίδας μας από την οθωμανική επιβουλή.

Το θαύμα της σωτηρίας επαναλήφθηκε έκτοτε πολλές φορές. Χριστός Σάμον έσωσε όχι μόνο το 1824, αλλά και το 1912 με την ένωση του νησιού μας με το ελεύθερο ελληνικό κράτος, που φέτος συμπληρώνονται 100 χρόνια, το 1922 με την Μικρασιατική Καταστροφή, το 1943 με την προσωρινή απελευθέρωση και με την αποτροπή του κινδύνου να πάρει η Τουρκία τη Σάμο, το 1974 με το Κυπριακό, και πολλές άλλες, γνωστές και άγνωστες φορές.

Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις η «πανσθενής χειρ» του Κυρίου μας σκέπασε το νησί μας, αποδίωξε «πάντα εχθρόν και πολέμιον», έφερε την ειρήνη και την ηρεμία στον τόπο μας. Και είναι τούτο αληθές ότι για μας τους Έλληνες, ιδιαίτερα δε για τους Σαμίους, η ορθοδοξία και ο ελληνισμός πορεύονται πάντοτε μαζί, σε μια αδιάσπαστη ενότητα, μια ενότητα όχι άνωθεν επιβεβλημένη αλλά σφυρηλατημένη πρωτίστως στα ανάλογα λαϊκά έθιμα, στην θρησκευτικότητα και την ευσέβεια του λαού μας, η οποία αργότερα επεκτάθηκε και σε εκδηλώσεις της όλης ζωής μας. 

Οι Σάμιοι αισθανόμαστε πάντοτε τον Σωτήρα Χριστό συμπαραστάτη και συνοδοιπόρο σε όλες τις ιστορικές συγκυρίες, και νοιώθουμε την Υπεραγία Θεοτόκο, την Πανάχραντη Μητέρα Του, να σκέπει τη Σάμο και τους κατοίκους της, όπως ακριβώς στην επανάσταση του 1821 την είχε οραματιστεί ο ευσεβής ιερομόναχος της Μεγάλης Παναγίας να σκεπάζει με το μαφόριό Της όλο το νησί μας.

Γι’ αυτούς τους λόγους πλήθος Σαμίων τιμά τις πανηγύρεις και τις εορτές των ναών και των μονών μας, και πλήθος συμπατριωτών μας σπεύδουν το εορταστικό διήμερο της Μεταμορφώσεως, στις 5 και 6 Αυγούστου, να αποθέσουν τις αγωνίες τους στα πόδια του εν τω όρει το Θαβώρ Μεταμορφωθέντος εν δόξη Ιησού Χριστού, και να ζητήσουν τη βοήθειά του για την αποτροπή πάσης επιβουλής και πάσης περιστάσεως εναντίας.

Αγαπητά μου παιδιά

Εορτάζουμε και φέτος την μεγάλη τοπική εθνική μας επέτειο κάτω από τη σκιά μιας κρίσης πρωτοφανούς, που τείνει να διαλύσει κάθε μορφή κρατικής οργάνωσης και πνευματικής αντίστασης. Δεν πρέπει όμως να δειλιάζουμε και να ολιγοψυχούμε. 

Σήμερα μάλιστα, παρά ποτέ, είναι επίκαιρο το μήνυμα της 6ης Αυγούστου. Δεν έχουμε παρά να μιμηθούμε το παράδειγμα των προγόνων μας : να ακολουθήσουμε τις εντολές του Θεού, και κατόπιν να εμπιστευθούμε τους εαυτούς μας, τα παιδιά μας και το μέλλον της πατρίδας μας στα χέρια Του. Αν δει την πίστη και την ευλάβειά μας, θα μας δείξει έμπρακτα τη σκέπη και την προστασία Του, με τρόπο που καμιά επί της γης αρχή και κανένας κοσμικός άρχοντας δεν μπορεί να το κάμει. Η εξουσία του Χριστού, όπως ο ίδιος δίδαξε, δεν είναι «εκ του κόσμου τούτου». Γι’ αυτό και ξεπερνά τις υλικές συνθήκες του κόσμου, και τις αναμορφώνει μέσα στο ουράνιο φως της χάρης Του, το φως που καταύγασε τους ενδόξους μαθητές του στο Θαβώρ.

Έχετε λοιπόν πίστη και εμπιστοσύνη στο Θεό, και καμιά δυσκολία δεν θα είναι αξεπέραστη, καμιά αντιξοότητα δεν θα είναι μόνιμη και ουσιαστικά επιβλαβής. Αρκεί να ανοίξουμε τα αυτιά μας στο σωτήριο λόγο Του και τις καρδιές μας στην έμπρακτη αγάπη της διδαχής και του παραδείγματός Του, την αγάπη της σωτηριώδους θυσίας Του.