Τετάρτη 3 Σεπτεμβρίου 2014

Τα ιερά και τα όσια


Έχει γίνει ξανά αναφορά από εδώ σε επανεκδόσεις. Ένα νέο διεισδυτικό κοίταγμα, ξαναζωντανεύει κείμενα κλασικά, που ατύχησαν καταλήγοντας ως θέσφατα, άρα ως κούφια δόγματα. Προβληματισμός, εμβάθυνση στις αντιφάσεις, συγκερασμός των αποχρώσεων; Ελλείπουν δραματικά, όσο η σκέψη στεγνώνει σε αφορισμούς και ο λόγος εξαντλείται σε πολεμική.

Η ανάγνωση των πρώτων σελίδων της Εισαγωγής του Μαρξ στο έργο του Για την κριτική της Εγελιανής Φιλοσοφίας του Δικαίου (1843-4), από την εξαιρετική πρόσφατη έκδοση κειμένων του της δεκαετίας του 1840, σε επιμέλεια, επιλογή και μετάφραση του Θανάση Γκιούρα (Eκδόσεις ΚΨΜ), αποτέλεσε μια απρόσμενη αντίστιξη στον θόρυβο ένθεν κακείθεν, για την επίσκεψη του Αλ. Τσίπρα στο Άγιο Όρος. Ελλείψει δυνατότητας ηλεκτρονικής αναπαραγωγής, λέξη τη λέξη πληκτρολογώντας από τις σελίδες του βιβλίου, «χειρόγραφα», όπως οι παλιοί μοναχοί: «Το θεμέλιο της άθρησκης κριτικής είναι: ο άνθρωπος δημιουργεί τη θρησκεία, η θρησκεία δεν δημιουργεί τον άνθρωπο. Και, μάλιστα, η θρησκεία είναι η αυτοσυνείδηση και η αυτοπεποίθηση του ανθρώπου ο οποίος είτε δεν έχει ακόμα κατακτήσει τον εαυτό του είτε τον έχει χάσει εκ νέου. Ο άνθρωπος όμως δεν είναι ένα αφηρημένο ον που βρίσκεται έξω από τον κόσμο.

 Ο άνθρωπος είναι ο κόσμος του ανθρώπου, το κράτος, η κοινωνία. Αυτό το κράτος, αυτή η κοινωνία παράγουν τη θρησκεία, μια ανεστραμμένη κοσμική συνείδηση, διότι αποτελούν έναν ανεστραμμένο κόσμο. Η θρησκεία είναι η γενική θεωρία αυτού του κόσμου, η εγκυκλοπαιδική επιτομή του, η εκλαϊκευμένη λογική του, το πνευματοκρατικό του point-d’ honneur, ο ενθουσιασμός του, ο ηθικός καθαγιασμός του, το εορταστικό συμπλήρωμά του, ο γενικός λόγος της παρηγοριάς και της δικαιολόγησής του. Είναι η φανταστική πραγματοποίηση του ανθρώπινου όντος επειδή το ανθρώπινο ον δεν διαθέτει καμία αληθινή πραγματικότητα. Ο αγώνας ενάντια στη θρησκεία είναι, λοιπόν, έμμεσα αγώνας ενάντια στον κόσμο εκείνο του οποίου το πνευματικό άρωμα είναι η θρησκεία.

Η θρησκευτική αθλιότητα είναι ταυτόχρονα η έκφραση της πραγματικής αθλιότητας και η διαμαρτυρία ενάντια στην πραγματική αθλιότητα. Η θρησκεία είναι ο στεναγμός του καταπιεσμένου δημιουργήματος, το θυμικό ενός άκαρδου κόσμου, όπως είναι το πνεύμα μη πνευματικών καταστάσεων. Είναι το όπιο του λαού.

Η άρση της θρησκείας ως της ψευδαισθησιακής ευτυχία του λαού είναι η απαίτηση της πραγματικής ευτυχίας του. Η απαίτηση να εγκαταλειφθούν οι ψευδαισθήσεις μιας κατάστασης είναι η απαίτηση να εγκαταλειφθεί μια κατάσταση η οποία χρειάζεται τις ψευδαισθήσεις. Η κριτική της θρησκείας είναι λοιπόν εν σπέρματι η κριτική της κοιλάδας των δακρύων, το ιερό επιφαινόμενο της οποίας [κριτικής] είναι η θρησκεία…».

Θητεία Τυμβωρύχου «εκτελεί» η σειρά του ’69

Δεν υπάρχουν σχόλια: