Σάμος: Το κλάδεμα του αμπελιού

Το κλάδεμα του αμπελιού είναι από τις σπουδαιότερες καλλιεργητικές εργασίες και επηρεάζει όχι μόνο την παραγωγή της ερχόμενης χρονιάς αλλά και των επόμενων. 

Ανάλογα με το χρόνο που γίνεται διακρίνεται σε χειμερινό (σε ξυλοποιημένες κληματίδες) και σε χλωρό κλάδεμα (πράσινα μέρη, βλαστολόγημα, κορυφολόγημα).

Το χειμωνιάτικο διακρίνεται στο διαμόρφωσης σχήματος και το κλάδεμα καρποφορίας.

Κλάδεμα Καρποφορίας

Ως κατάλληλη εποχή του κλαδέματος -ανάλογα με το υψόμετρο- θεωρείται η χρονική περίοδος από τον Ιανουάριο στις παραθαλάσσιες περιοχές όπου δεν υπάρχει πρόβλημα με τον παγετό μέχρι και τα τέλη Μαρτίου στις πιο ορεινές περιοχές του νησιού. Όταν το κλάδεμα γίνεται όψιμα καθυστερεί μεν η εκβλάστηση αλλά επειδή συνοδεύεται από δακρύρροια (τρέξιμο) εμποδίζει την είσοδο μολυσμάτων από την ανοικτή πληγή που προκαλούν ασθένειες όπως η ίσκα και η ευτυπίωση.

Το κλάδεμα είναι απαραίτητο για:

• Να ισορροπήσει την παραγωγή με τη βλάστηση σε συνδυασμό με την ηλικία και την ευρωστία του πρέμνου.
• Να ρυθμίσει την παραγωγή έτσι ώστε να μην υπάρχει μεγάλη διακύμανση μεταξύ των ετών,
• Να βελτιώσει την ποιότητα της παραγωγής (περιεκτικότητα σε σάκχαρα και οξέα), και
• Να διατηρήσει το σχήμα.
• 
  
• Στις οινοποιήσιμες ποικιλίες εφαρμόζεται κοντό κλάδεμα καρποφορίας (κλάδεμα στα 2 έως 3 μάτια) ενώ στις επιτραπέζιες απαιτείται συνήθως μακρύ κλάδεμα καρποφορίας (5 έως 7 μάτια).

Ποια είναι τα κριτήρια επιλογής κληματίδων;

• Παρακάτω ορίζονται τα συνήθη κριτήρια με τα οποία επιλέγουμε τις κληματίδες που θα διατηρήσουμε για καρποφορία και ποιες θα αφαιρέσουμε:
• Μας ενδιαφέρει να είναι υγιείς (γερές). Δεν κρατάμε για κλάδεμα κληματίδες που έχουν τραύματα από χαλάζι, εχθρούς, ασθένειες ή καλλιεργητικά εργαλεία.
• Να έχουν καλή ξυλοποίηση. Το χρώμα των ώριμων κληματίδων πρέπει να είναι το χαρακτηριστικό της ποικιλίας.
• Να έχουν θέση και κατεύθυνση που να εξασφαλίζουν τη διατήρηση του σχήματος, την ισορροπία φορτίου-βλάστησης και την καλή διευθέτηση τον φυλλώματος
• Να έχουν κανονική ζωηρότητα
• Να υπάρχει πρακτικά ίδια περίπου απόσταση από το έδαφος των καρποφόρων μονάδων, ώστε ο φωτισμός του φυλλώματος να είναι καλύτερος και να διευκολύνονται η αντιμετώπιση των ασθενειών και οι καλλιεργητικές εργασίες.

Ορισμένες Σημαντικές Πρακτικές Οδηγίες

• Οι μεγάλες τομές του κλαδέματος αυξάνουν τις πιθανότητες μόλυνσης και, αν δεν μπορούν να αποφευχθούν, πρέπει να γίνονται όσο το δυνατόν λιγότερες, αργά το χειμώνα ή νωρίς την άνοιξη
• Συνιστάται ο ψεκασμός τον τομών με χαλκούχο μυκητοκτόνο που προστατεύει από την είσοδο μολυσμάτων
• Τα εργαλεία να απολυμαίνονται τακτικά και κατά τη διάρκεια της εργασίας
• Το κλάδεμα να γίνεται με ξηρό και όχι με βροχερό καιρό.
• Τα υπολείμματα του κλαδέματος (π.χ. κεφαλές, βραχίονες κλπ) και τα αποξηραμένα από τις ασθένειες του ξύλου κλήματα πρέπει να απομακρύνονται από τον αμπελώνα και να καίγονται.
• Όταν κλαδεύουμε και υποψιαζόμαστε ή γνωρίζουμε τα ασθενή κλήματα ή αντιληφθούμε κλαδεύοντας ότι το κλήμα είναι άρρωστο (από μεταχρωματισμούς στο παλαιό ξύλο) καθαρίζουμε το ξύλο ώσπου να φθάσουμε σε καθαρό και υγιές ξύλο
• Καλά είναι κατά τη θερινή περίοδο να κάνουμε μια βόλτα στο αμπέλι και να τσεκάρουμε τα κλήματα με έκδηλα χαρακτηριστικά ασθενειών. Ειδική δε προσοχή χρειάζεται για τον έλεγχο της ίσκας, της ευτυπίωσης και της φόμωψης
• Κλήματα προσβεβλημένα και «ύποπτα», καλό είναι να σημαδεύονται με κόκκινη μπογιά ή spray και τα παρακολουθούμε μέχρι το τέλος έτσι ώστε στο κλάδεμα, να κάνουμε τους κατάλληλους χειρισμούς
• Συστήνεται επέμβαση με βρέξιμο θειάφι σε αναλογία 1% λίγο πριν «φουσκώσουν» τα μάτια. Ο ψεκασμός αυτός έχει ευεργετική δράση εναντίον του ωϊδίου και των ακάρεων (ερίνωση, ακαρίαση)

ΧΑΡΜΠΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ, γεωπόνος
ΥΠΟΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΡΩΤΟΓΕΝΟΥΣ ΤΟΜΕΑ
http://www.samiaampelos.gr/