Σάμος: Η κυβέρνηση αλλάζει ριζικά το πνεύμα του Κλεισθένη

Πρόσφατα, στις 9 Αυγούστου 2019, ψηφίστηκε ο νόμος 4623 με τίτλο «επείγουσες διατάξεις Υπουργείου Εσωτερικών», με τον οποίο ο νομοθέτης αλλάζει κατά πολύ τον ήδη ψηφισμένο νόμο 4555/2018 (Κλεισθένης) και διάφορες τροποποιήσεις του, που είχαν ψηφιστεί όμως πριν την διεξαγωγή των αυτοδιοικητικών εκλογών του Μαΐου και του Ιουνίου.

Σημαντικά ζητήματα τον νέου νόμου που χρήζουν ανάλυσης είναι τα εξής:

1. Με το άρθρο 1 επιτρέπεται η σύμπραξη δύο ή περισσότερων δημοτικών παρατάξεων, εφόσον μία από αυτές είναι η παράταξη με την οποία έχει εκλεγεί ο Δήμαρχος, καταργώντας το προηγούμενο δικαίωμα της συνένωσης οποιωνδήποτε υφιστάμενων παρατάξεων. Είναι προφανές ότι με το συγκεκριμένο άρθρο γίνεται προσπάθεια να ευνοηθεί η δυναμική του Δημάρχου, αφαιρώντας όμως το ίδιο δικαίωμα από τις αντιπολιτευόμενες παρατάξεις.

2. Με το άρθρο 2 τα μέλη της Οικονομικής Επιτροπής και της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής μειώνονται σε 7 από 9 που ίσχυε πριν, συρρικνώνοντας την πολυφωνία των παρατάξεων. Στην περίπτωση του Δήμου Ανατολικής Σάμου, ο Δήμαρχος έχει πλέον 4 δικά του μέλη από τα 7, ακόμη και χωρίς σύμπραξη παρατάξεων, ενώ αν παρέμενε η 9μελής επιτροπή θα είχε 4 ή 5 δικά του μέλη. Σύμφωνα με το συγκεκριμένο άρθρο έχει υποχρεωτικά τουλάχιστον 4 μέλη, δηλαδή εξασφαλισμένη νομοθετημένη πλειοψηφία.

3. Με το άρθρο 3 επανακαθορίζονται οι αρμοδιότητες της Οικονομικής Επιτροπής και προστίθενται περισσότερες αποφασιστικές αρμοδιότητες σε αυτήν, που μέχρι πρότινος ήταν στην ευθύνη του Δημοτικού Συμβουλίου. Είναι προφανές ότι αφαιρώντας αρμοδιότητες από το Δημοτικό Συμβούλιο το υποβαθμίζουν σε μικρότερης σημασίας όργανο, τις μεταβιβάζουν δε στην Οικονομική Επιτροπή, όπου με το προηγούμενο άρθρο εξασφαλίστηκε η πλειοψηφία του Δημάρχου.

4. Με το άρθρο 4, σε περίπτωση που η θέση του Δημάρχου μείνει κενή για οποιοδήποτε λόγο, τότε ο νέος Δήμαρχος επιλέγεται από τους συμβούλους της παράταξης του εκλεγέντος Δημάρχου και είναι ένας από αυτούς. Με την προηγούμενη νομοθεσία που καταργήθηκε, ο νέος Δήμαρχος θα επιλέγονταν από το Δημοτικό Συμβούλιο και θα ήταν μεταξύ των συμβούλων που έχουν εκλεγεί από τον πρώτο ή δεύτερο σε ψήφους συνδυασμό. Είναι και εδώ προφανές ότι η δύναμη του Δημοτικού Συμβουλίου μηδενίζεται σε ένα τόσο σημαντικό ζήτημα.

5. Με το άρθρο 5 πρόεδρος του συμβουλίου της κοινότητας άνω των 300 κατοίκων ορίζεται ο σύμβουλος του πρώτου κατά σειρά συνδυασμού που έλαβε τους περισσότερους σταυρούς προτίμησης μεταξύ των υποψηφίων του συνδυασμού του. Καταργείται η μέχρι πρότινος νομοθεσία που ίσχυε στις κοινότητες στις οποίες δεν πλειοψήφησε συνδυασμός με ποσοστό μεγαλύτερο του πενήντα τοις εκατό (50% + 1 ψήφος), όπου ο πρόεδρος του συμβουλίου της κοινότητας θα εκλέγονταν την 1η Σεπτεμβρίου με ψηφοφορία από το σύνολο των μελών του οικείου συμβουλίου, ο σύμβουλος ενός από τους δύο πρώτους κατά σειρά εκλογής συνδυασμούς, που έλαβε τους περισσότερους σταυρούς προτίμησης μεταξύ των υποψηφίων του συνδυασμού του. Στην περίπτωση του Δήμου Ανατολικής Σάμου, με αυτή την τροπολογία, για τις κοινότητες Σαμίων, Βαθέος και Χώρας, όπου ο πρόεδρος θα εκλέγονταν την 1η Σεπτεμβρίου, τώρα ορίζεται αυτομάτως.

6. Με το άρθρο 6 τα 3/5 των μελών, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου του διοικητικού συμβουλίου, των ΝΠΔΔ του Δήμου υποδεικνύονται από τον Δήμαρχο και τα 2/5 από τις λοιπές παρατάξεις, καταργώντας τις προηγούμενες νομικές διατάξεις, σύμφωνα με τις οποίες το σύνολο των μελών του διοικητικού συμβουλίου των ΝΠΔΔ, όπως και ο πρόεδρος αυτού, ορίζονταν με ψηφοφορία από το Δημοτικό Συμβούλιο. Είναι προφανές και εδώ η αποδυνάμωση του Δημοτικού Συμβουλίου και συγχρόνως η αύξηση της δύναμης ενός ανθρώπου, του Δημάρχου, ο οποίος για τα 3/5 των μελών, όπως και για τον πρόεδρο, δεν χρειάζεται ψήφο ούτε καν από τους Δημοτικούς Συμβούλους του συνδυασμού του, αλλά αποφασίζει μόνος.

Με τον συγκεκριμένο νόμο, η κυβέρνηση αλλάζει ριζικά το πνεύμα του Κλεισθένη, χωρίς καν να έχουμε δει αν οι μέχρι πρότινος νομοθετημένες αλλαγές μπορούσαν να δουλέψουν και να φέρουν θετικά αποτελέσματα. Από την άλλη, αν και οι αυτοδιοικητικές εκλογές του Μαΐου και Ιουνίου έγιναν με ένα συγκεκριμένο πλαίσιο, αυτό αλλάζει μετά την διεξαγωγή τους, ένα ζήτημα που σίγουρα θίγει αυτούς που ψήφισαν και αυτούς που εκλεχτήκαν με μια συγκεκριμένη νομοθεσία.

Είναι φανερή η δύναμη που δίνεται στον Δήμαρχο, μετατρέποντάς τον σε πολλά ζητήματα, μοναδικό ρυθμιστή. Είναι στο χέρι του όμως, το πνεύμα των συνεργασιών που πολλοί εστερνίζονταν πριν τις εκλογές να γίνει πράξη και να βρεθούν οι τρόποι να συμμετέχουν στην διοίκηση του Δήμου ή των ΝΠΔΔ αυτού αιρετοί που μπορούν να προσφέρουν και να μετατρέψουν τον Δήμο μας σε έναν Δήμο για όλους.