Στέκει περήφανο μέσα στη γυάλινη προθήκη του και κοιτάζει τον επισκέπτη. Εχει εμπνεύσει με την ιστορία του τη γνωστή πεζογράφο Αλκη Ζέη, η οποία μέσα από το ομώνυμο βιβλίο της του χάρισε την αθανασία. Είναι το «Καπλάνι της Βιτρίνας», ένα αιλουροειδές (είδος της ασιατικής τίγρης) που αποτελεί έκθεμα στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας των Μυτιληνιών Σάμου.
Το ζώο αναγκάστηκε τη δεκαετία 1870 - 1880, είτε από πλημμύρα του ποταμού Μαίανδρου είτε από πυρκαγιά, να περάσει κολυμπώντας στη Σάμο από την απέναντι ακτή της Μικράς Ασίας.
Εγκαταστάθηκε στα υψώματα γύρω από τους Μαυραντζαίους και έγινε ο φόβος των κοπαδιών και των κατοικίδιων ζώων της περιοχής.
Αγρότες το καταδίωξαν και το ανάγκασαν να καταφύγει σε μία σπηλιά, που ονομάστηκε από τότε καπλανότρυπα. Οι διώκτες, μην τολμώντας να μπούνε μέσα στη σπηλιά, χτίσανε στο άνοιγμα τοίχο με μεγάλες πέτρες.
Υστερα από αρκετό διάστημα, περίεργοι να διαπιστώσουν αν είχε ψοφήσει, άνοιξαν από πάνω τρύπα, κρέμασαν ένα σχοινί δεμένο σε πεύκο και κατέβηκε στη σπηλιά ο Γεράσιμος Γλιαρμής.
Εκεί το ζώο τού επιτέθηκε και όταν άρχισε να καλεί σε βοήθεια, προσέτρεξε ο αδερφός του Νικόλαος, ο οποίος κατάφερε να το σκοτώσει. Ο Γεράσιμος Γλιαρμής, όμως, είχε στο μεταξύ πληγωθεί στο στήθος από τα νύχια του θηρίου και πέθανε από τα τραύματα λίγες ημέρες μετά. Το ζώο ταριχεύτηκε στη συνέχεια και αγοράστηκε από την οικογένεια Νικολαρείση, η οποία το τοποθέτησε στο σαλόνι του σπιτιού της, στη Σάμο, στη βιτρίνα που είναι και σήμερα.
Το βιβλίο της Άλκης Ζέης
Το καπλάνι της βιτρίνας διαδραματίζεται το 1936, με πρωταγωνίστριες τη Μέλια και τη Μυρτώ, οι οποίες, πότε ΕΥ-ΠΟ και πότε ΛΥ-ΠΟ, περνούν το καλοκαίρι στο Μαλαγάρι της Σάμου σ’ ένα σπίτι που σφύζει από ζωή. Ήρωες τα παιδιά του χωριού, οι γονείς, ο παππούς, η θεία Δέσποινα, η υπηρέτρια η Σταματούλα, ο εξάδελφος Νίκος.
Ο Μεταξάς επιβάλει δικτατορία και όλα αλλάζουν. Λέξεις σβήνονται από το λεξιλόγιο του σπιτιού, ο Νίκος εξαφανίζεται, μυστικά πρέπει να κρατηθούν, το ψιλικατζίδικο της γειτονιάς μετατρέπεται σε κέντρο αντίστασης… Για χρόνια, Το καπλάνι παρέμεινε στη μνήμη των ηρωίδων μέσα στη βιτρίνα της σάλας, στο Μαλαγάρι, καθώς δεν πρόλαβε να μπει στις βιτρίνες των βιβλιοπωλείων γιατί λογοκρίθηκε ως κομμουνιστικό.
Γιατί όμως; Τι έχει αυτό το βιβλίο που καθιερώθηκε παγκοσμίως ως ένα από τα κορυφαία βιβλία για παιδιά καθιερώνοντας και τη συγγραφέα του ως πρωτοπόρο στην ιστορία της ελληνικής παιδικής λογοτεχνίας; Ήταν εντελώς διαφορετικό απ’ ό,τι γραφόταν εκείνη την εποχή για παιδιά!
Η Άλκη Ζέη παραβίασε και κατάρριψε με Το καπλάνι πολλά στεγανά, και πρώτα απ’ όλα τον μύθο και την άποψη ότι τα κοινωνικά και πολιτικά που συμβαίνουν στον κόσμο ξεπερνούν την αντίληψη των παιδιών. Δεν έκανε λοιπόν μια τομή, όπως δηλώνει συχνά, αλλά πολλές, προάγοντας, μαζί με άλλους συγγραφείς που ακολούθησαν μετέπειτα, το κοινωνικό μυθιστόρημα για παιδιά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου