Το μόνον της ζωής του ταξείδιον (ταινία)

Σκηνοθεσία: Λάκης Παπαστάθης. Σενάριο: Έλενα Πέγκα, Λάκης Παπαστάθης, Μαριάννα Κουτάλου από διήγημα του Γεωργίου Βιζυηνού. Φωτογραφία: Γιάννης Δασκαλοθανάσης. Πρωταγωνιστούν Ηλίας Λογοθέτης, Φραγκίσκη Μουστάκη, Ρούλα Πατεράκη, Λάζαρος Ανδρέου.

Ο Λάκης Παπαστάθης στη μικρή φιλμογραφία του - μόλις τρεις ταινίες σε είκοσι χρόνια- αναμοχλεύει σταθερά το παρελθόν για να ανασύρει διαχρονικά μοτίβα και να τα μεταφέρει ολοζώντανα μέχρι τις μέρες μας.

Το ομώνυμο, αυτοβιογραφικό διήγημα του Γεωργίου Βιζυηνού, συνδυασμένο με το τραγικό τελευταίο μέρος της ζωής του συγγραφέα, μετατρέπεται εδώ σε ένα στοχασμό πάνω στη δύναμη της αφήγησης, την κατά κράτος επικράτηση του μύθου απέναντι στην εμπειρία. Ο παππούς-ήρωας της ιστορίας και ο εγγονός,μελλοντικός συγγραφέας,αποτελούν τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Αφηγητές και οι δύο ιστοριών, προφορικών ή γραπτών, αντίστοιχα,καταφεύγουν στη μυθοπλασία για να υπερβούν και να μετασχηματίσουν την πραγματικότητα που τους περιβάλλει.

Ίσως γιατί αναγνωρίζουν ότι τελικά ζούμε μέσα από τις διηγήσεις μας και,όπως λέει και ο πρωταγωνιστής-σκηνοθέτης στην Κατάσταση των πραγμάτων του Βέντερς, «όταν δεν υπάρχουν πια ιστορίες να αφηγηθείς παραμονεύει ο θάνατος». Ο συγγραφέας,προχωρώντας ένα βήμα πιο πέρα,περνά το απόλυτο όριο της ουτοπικής διαφυγής και οδηγείται στην «τρέλα» με το ερωτικό του παραλήρημα για τη δεκάχρονη Μπετίνα.

Ο Παπαστάθης ως σκηνοθέτης-αφηγητής πραγματοποιεί το δικό του και δικό μας «ταξείδιον» στους μύθους και την Ιστορία, σεβόμενος ευλαβικά το πρωτότυπο υλικό,ανοίγοντας με τις λιτές, αλλά τόσο ακριβείς ως ανασύσταση εικόνες του,έναν καινούριο διάλογο μαζί του. Και ακόμη κι αν κάπου υπάρχει η αίσθηση ότι η εικόνα «υποχωρεί» κάτω από το βάρος της ακόμα τόσο ζωντανής και ισχυρής γραφής και γλώσσας του αριστουργηματικού κειμένου,η συγκίνηση της νέας συνάντησης συμπαρασύρει και τον πιο υποψιασμένο θεατή. 

Λευτέρης Αδαμίδης, «Σινεμά»