Τα «ξύλινα τείχη» μπορούν να διασωθούν;

-Επιτυχημένη ημερίδα ανάδειξης και διάσωσης παραδοσιακών σκαφών και καρνάγιων

-Πρόταση για δημιουργία Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Παραδοσιακών Σκαφών

-Σαλόνι Παραδοσιακών Σκαφών στα Μέθανα

Τον διφορούμενο χρησμό της Πυθίας και τα «ξύλινα τείχη» της Αθήνας, τα ξέρουμε από παιδιά. Είναι από τα πλέον διδακτικά σημεία της αρχαίας ελληνικής Ιστορίας, καθώς η μία ερμηνεία των γερόντων και όσων βρίσκονταν «υπ’ ασθενίης βίου», δεν είχαν δηλαδή τη δυνατότητα ούτε να μετακινηθούν ούτε να πολεμήσουν, ήταν πως τα τείχη αυτά ήταν της Ακρόπολης. Η άλλη πλευρά ωστόσο, με επικεφαλής τον Θεμιστοκλή, οχύρωσε την ελευθερία μέσα στα ξύλινα τείχη των πολεμικών πλοίων και ανοίχτηκε στο πέλαγο να πολεμήσει του Ξέρξη την υπερδύναμη.

Στη σημερινή εποχή, που η Ελλάδα εμφανίζεται «υπ’ ασθενίης βίου», θα καταφέρει άραγε να διατηρήσει την ιστορική της παράδοση και τη μακρά ναυπηγική της καταγραφή, τη διασύνδεση των σκαφών με τον βίο και τη νησιωτικότητα; Ερώτημα αναπάντητο αλλά και πρόκληση για τη δημιουργία προϋποθέσεων και συνθηκών διατήρησης των παραδοσιακών σκαφών και καρνάγιων.

Ο Ελληνικός Σύνδεσμος Παραδοσιακών Σκαφών, όχι μόνο πρωτοστάτησε για μια ακόμη φορά, διοργανώνοντας επιτυχημένη ημερίδα διαμόρφωσης και καταγραφής σχετικών προτάσεων αλλά και απεργάζεται την δημιουργία Ομοσπονδίας Παραδοσιακών Σκαφών. Στόχος η επίλυση χρονιζόντων προβλημάτων με ορθές εισηγήσεις προς τους αρμόδιους αλλά και τον δυναμισμό για διεκδίκηση που μόνο ένα δευτεροβάθμιο όργανο μπορεί να αναπτύξει.

ΤΙΠΟΤΑ ΣΤΗΝ ΤΥΧΗ!

«Δεν μπορούμε και δεν πρέπει να αφήσουμε τίποτα στην τύχη…» τόνισε δυναμικά ο πρόεδρος Ε.ΣΥ.ΠΑ.Σ, Nαύαρχος Λ.Σ ε.α Νικόλαος Καβαλλιέρος, κατά τη διάρκεια ημερίδας που έλαβε χώρα στον Ναυτικό Όμιλο Ελλάδος.

«Εάν υπάρξει θέληση, μπορούν να αξιοποιηθούν όλες οι δυνατότητες» σημείωσε. «Απαιτείται ωστόσο κωδικοποίηση και ενιαία πολιτική μεταξύ των συναρμόδιων Υπουργείων, κυρίως Πολιτισμού και Ναυτιλίας…» δήλωσε χαρακτηριστικά, καθώς για πολλοστή φορά η απουσία εκπροσώπων του Υπουργείου Πολιτισμού, άφησε αναπάντητα ερωτήματα στους συμμετέχοντες.

ΜΙΚΡΗ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ

Στα προβλήματα με τα οποία επί σειρά ετών έρχεται αντιμέτωπη η παραδοσιακή ναυπηγική (καρνάγια, καραβομαραγκοί, σκάφη) επικεντρώθηκε ο αρχαιολόγος και πρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Προστασίας Ναυτικής Παράδοσης κ. Χάρης Τζάλας, με λόγο μεστό και εμπεριστατωμένες αναφορές.

Στη συνέχεια, ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Πειραιά κ. Γιώργος Βλάχος, προέβη σε μια οικονομικοπολιτική ανάλυση σχετικά με τη φορολόγηση ή μη, των παραδοσιακών ξύλινων ιδιωτικών σκαφών αναψυχής, διευκρινίζοντας ωστόσο ότι ο Νόμος 3842 του 2010, επέφερε μείωση της φορολογίας στα σκάφη, ωστόσο δεν την εξάλειψε πλήρως.

«Να γίνει η Ελλάδα διεθνές εκθεσιακό κέντρο παραδοσιακών Ελληνικών σκαφών, ώστε αυτό να συντελέσει στη διατήρηση της πολιτιστικής και πολισμικής μας διαδρομής αλλά και μέσο προώθησης του τουριστικού μας προϊόντος» πρότεινε ο κ. Γιώργος Βερνίκος, επιχειρηματίας με πλούσια επαγγελματική και κοινωνική δραστηριότητα. Ο κ. Βερνίκος μίλησε αιχμηρά και για τις πολιτικές στρεβλώσεις που εδώ και χρόνια δεν επιτρέπουν αναδιαρθρώσεις στο παραγωγικό μοντέλο της χώρας!

Έναν έξυπνο παραλληλισμό των παραδοσιακών σκαφών με τα αυτοκίνητα-αντίκες έκανε ο κ. Αντώνης Δημητρακόπουλος, έμπειρος επιχειρηματίας στο χώρο του yachting. Με ορθολογιστικά κριτήρια, πρότεινε την κατηγοριοποίηση των σκαφών βάσει διατήρησης δομών της παραδοσιακής ναυπηγικής. Προσέθεσε δε πως απαιτείται να επέλθει μείωση επί της αντικειμενικής δαπάνης των παραδοσιακών σκαφών.

Στην αναγκαιότητα έκδοσης διευκρινιστικής εγκυκλίου της Κ.Υ.Α. περί καθορισμού ενός σκάφους ως παραδοσιακού, αναφέρθηκε ο έγκριτος νομικός Αντώνιος Νικολάρας αναλύοντας το θέμα από την νομοθετική του διάσταση και εστιάζοντας στις διαφορές μεταξύ παραδοσιακών και κλασσικών σκαφών σε αγωνιστική κατάσταση (αγώνες ιστιοδρομιών βάσει διεθνούς επιπέδου καταμέτρησης των σκαφών). Ο κ. Νικολάρας προέβη και σε κάποιες ρηξικέλευθες προτάσεις σχετικά με τον χαρακτηρισμό ενός σκάφους σε παραδοσιακό, βάσει διεθνών νομικών κριτηρίων άλλων χωρών με παρόμοια ναυπηγική παράδοση.

«Χρήζει τροποποιήσεων η Κ.Υ.Α προκειμένου να γίνει περισσότερο χρηστική αλλά και δικαιότερη…» επισήμανε ο τμηματάρχης του κλάδου επιθεωρήσεων εμπορικών πλοίων, Δημήτρης Πανάγος, Πρόεδρος της ειδικής επιτροπής χαρακτηρισμού σκαφών ως παραδοσιακών. Αναφέρθηκε διεξοδικά στους προβληματισμούς αυτής της επιτροπής καθώς απαιτείται να εκδοθεί εγκύκλιος που να καθορίζει επακριβώς τους όρους για κάθε είδους παραδοσιακό παλαιό, ξύλινο ή μη, σκάφος.

Στο τελευταίο μέρος της ημερίδας, βαρύτητα δόθηκε στα ιστορικά καρνάγια, ως χώρους μακραίωνης ναυπηγικής τέχνης αλλά και παραγωγής και διατήρησης των παραδοσιακών μας σκαφών. «Διατηρητέα μνημεία του σύγχρονου πολιτισμού» θα πρέπει αυτά να ονομαστούν, κατά γενική ομολογία των παρευρισκομένων.

Για την πλημμελή υποστήριξη της πολιτείας στον σημαντικό ιστορικό και πολιτιστικό ρόλο των καρνάγιων, μίλησε ο καραβομαραγκός με μακρά εμπειρία Μιχάλης Χατζηνικολάου από τη Ρόδο που έχει θέσει ως στόχο ζωής τη δημιουργία ενός πλήρους εκθετηρίου παραδοσιακής ναυπηγικής τέχνης.

Ο πρόεδρος του Μουσείου «Μπουμπουλίνα» κ. Φίλιππος Μπούμπουλης, αναφέρθηκε διεξοδικά στη ναυτική παράδοση των Σπετσών, ενώ ο κ. Νεκτάριος Κλείσσας μίλησε για τα προβλήματα και την εξόντωση των καρνάγιων στις Σπέτσες.

Ο πλοίαρχος Λ.Σ. Νίκος Σπανός αναφέρθηκε στην δαιδαλώδη πολυνομία που δυσχεραίνει το έργο των αρχών όσον αφορά τις γνωμοδοτήσεις αδειοδότησης των καρνάγιων καθώς εμπλέκονται πλήθος φορέων και υπηρεσιών. Επισήμανε ωστόσο πως με το νομοθετικό έργο της διευθύνσεώς του, που αφορά στην αδειοδότηση και νομιμοποίηση των παραδοσιακών καρνάγιων, μπορεί πλέον να ικανοποιηθεί το αίτημα κάθε ενδιαφερόμενου, αρκεί να πληρεί τις προϋποθέσεις και να υποβάλλει εντός προθεσμιών τα απαιτούμενα έγγραφα.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ, ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Ένα από τα κυρίαρχα συμπεράσματα της ημερίδας ήταν η αναγκαιότητα επιβίωσης και διατήρησης της παραδοσιακής ναυπηγικής τέχνης, ώστε να περάσει και στις επόμενες γενιές Ελλήνων. Ακόμη, η δημιουργία ζωντανών εκθεσιακών χώρων, με παραδοσιακά σκάφη ως εκθέματα ιδιαίτερης αξίας.

Η διατήρηση των παραδοσιακών σκαφών κρίθηκε ως θέμα μείζονος σημασίας και προτάθηκε η δημιουργία Ομοσπονδίας που θα συνενώσει δυνάμεις και εκπροσώπους από όλη την Ελλάδα. Όσον αφορά την καταγραφή της ναυπηγικής παράδοσης έχει γίνει εξαίρετη δουλειά από επιστήμονες με εξειδίκευση στο αντικείμενο, που μπορούν να προσφέρουν πολύτιμες υπηρεσίες. Σχετικά με την φορολόγηση των παραδοσιακών σκαφών, εξήχθη το συμπέρασμα ότι μια συμβολική συνεισφορά, κατά τα πρότυπα των ισχύοντων στην Ε.Ε, δεν θα αποτελούσε τροχοπέδη στην διατήρηση της κληρονομιάς μας. Προτάθηκε ακόμη, η αναζήτηση επιχορηγήσεων της παραδοσιακής ναυπηγικής μέσω προγραμμάτων από την Ε.Ε, η τροποποίηση της ΚΥΑ χαρακτηρισμού σκαφών ως παραδοσιακών και της αντίστοιχης νομοθεσίας για την αδειοδότηση των παραδοσιακών καρνάγιων.

ΣΑΛΟΝΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΣΚΑΦΩΝ ΣΤΑ ΜΕΘΑΝΑ

Στη διάρκεια της ημερίδας, έγινε ιδιαίτερη μνεία στο 2ο Σαλόνι Παραδοσιακών Σκαφών που διοργανώνεται στα Μέθανα στα τέλη Μαΐου από τον Ε.ΣΥ.ΠΑ.Σ. Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, υπάρχει εξαιρετικά αυξημένο ενδιαφέρον προσέλευσης επισκεπτών από χώρες όπως η Κίνα, η Ιαπωνία, η Κορέα αλλά και από διάφορα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Η.Π.Α.

Αξίζει να σημειωθεί πως ακόλουθοι πρεσβειών διαφόρων χωρών έχουν ήδη έρθει σε επαφή με το Προεδρείο του Ε.ΣΥ.ΠΑ.Σ, προκειμένου να διασφαλιστεί η καλύτερη δυνατή μετάβαση και φιλοξενία τους στη χώρα μας. Σε εποχές οικονομικής κρίσης, αυτό θα αποφέρει ένα σημαντικό όφελος στη χώρα μας. Παράλληλα θα λειτουργήσει προσελκυστικά σε επισκέπτες-λάτρεις της θάλασσας και θα τύχει μεγάλης προβολής από διεθνή μέσα ενημέρωσης.

Μαργαρίτα Ικαρίου
Δημοσιογράφος, Σύμβουλος Προβολής