52 χρόνια μετά τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη

Του Πάνου Τριγάζη*

Σε μια περίοδο, που ζητείται μια νέα κινηματική ανάταση του Ελληνικού λαού, η μνήμη του Γρηγόρη Λαμπράκη αποτελεί πηγή έμπνευσης και δύναμης. Σήμερα, που η ελληνική κοινωνία εξακολουθεί να είναι γεμάτη πληγές – παρά τις προσπάθειες της νέας κυβέρνησης - και ενώ η ειρήνη ματώνει σε πολλές χώρες της ευρύτερης περιοχής μας, για ανάσταση είναι και πάλι το προσκλητήριο.

Σήμερα 22 Μαΐου 2015 συμπληρώνονται 52 χρόνια από τη δολοφονία του Μαραθωνοδρόμου της Ειρήνης. Με αφορμή την επέτειο αυτή, θυμόμαστε την εικόνα του Λαμπράκη να πραγματοποιεί την πρώτη Μαραθώνια Πορεία Ειρήνης, κρατώντας το πανό που είχε φέρει από την πορεία του Ολντερμάστον, με τη λέξη «ΕΛΛΑΣ» στη μία όψη και “GREECE” στην άλλη. Πορεία που είχε απαγορευτεί από την τότε κυβέρνηση Καραμανλή, αλλά χιλιάδες την πραγματοποίησαν με πρώτο τον θαρραλέο αγωνιστή της δημοκρατίας και βουλευτή της Αριστεράς.

Ένα μήνα μετά, «έπεσε ο μέγας δρυς στη γης, σε μέγ΄ αγώνα», όπως έγραψε ο Γιάννης Ρίτσος. Χτυπήθηκε ύπουλα από το φασιστικό παρακράτος, ύστερα από ομιλία του για την ειρήνη στη Θεσσαλονίκη. Δεν τρομοκρατήθηκε όμως ο ελληνικός λαός και δεν κάμφθηκαν οι αγώνες του για ειρήνη- δημοκρατία- εθνική ανεξαρτησία. Το κίνημα -που ήδη αναπτυσσόταν με αιχμή την απομάκρυνση των βάσεων, το «1-1-4» και το 15% για την Παιδεία -πήρε διαστάσεις λαϊκής παλίρροιας.

Ξεσηκώθηκε ο λαός, ιδιαίτερα η νεολαία, από την επομένη της δολοφονίας. Το σύνθημα «Ο ΛΑΜΠΡΑΚΗΣ ΖΕΙ» αντήχησε σε όλη την Ελλάδα και πέρασε γρήγορα και τα σύνορά της. Ο Λαμπράκης, με τους αγώνες και τη θυσία του, πήρε δικαιωματικά τη θέση και στο διεθνές πάνθεον των ηρώων και μαρτύρων για την ελευθερία και τη δημοκρατία. Έγινε το κεντρικό σύμβολο του «Ελληνικού Μάη του 1963», ενός λαϊκού ξεσηκωμού που ξεκίνησε από την κηδεία του Μαραθωνοδρόμου της ειρήνης.

Ο Γρηγόρης Λαμπράκης συγκέντρωνε στο πρόσωπό του πολλές ιδιότητες: αγωνιστικής της Εθνικής Αντίστασης, πολυβαλκανιονίκης στους αθλητικούς στίβους, υφηγητής τις Ιατρικής, βουλευτής της αριστεράς, ηγετική μορφή του κινήματος ειρήνης, πεζοπόρος του Μαραθώνα στην πρώτη (απαγορευμένη) πορεία, κήρυκας της Διαβαλκανικής συνεργασίας, πρωτεργάτης της κοινωνικής αλληλεγγύης.

Τι συμβόλιζε – και συμβολίζει ακόμα – ο Γρηγόρης Λαμπράκης αποδίδεται από ένα κείμενο του Νικηφόρου Βρεττάκου στο περιοδικό «Δρόμοι της Ειρήνης». «Μέσα σ΄αυτό το στίβο – έγραφε ο μεγάλος ποιητής τον Ιούνη 1963 – συνάντησε τους ανθρώπους που έχουν ανάγκη από συμπαράσταση. Συνάντησε τους απόρους που τους γιάτρευε δωρεάν. Συνάντησε την πατρίδα να την διαπομπεύουν, σέρνοντάς την τραυματισμένη στους δρόμους. Είδε τον κόσμο να πολεμά και να ρημάζεται. Είδε την καταστροφή νάρχεται με μεγάλα βήματα κατά πάνω μας. Και σβέλτος όπως ήταν έτρεξε παντού, μέσα στον αιώνιο ανθρώπινο στίβο. Και δεν είχε ανάγκη από επιδοκιμασίες κι΄ από χειροκροτήματα. Τον έφταναν τα χειροκροτήματα που άκουγε μέσα του».

Χρειαζόμαστε και σήμερα, 52 χρόνια μετά τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη, το ανυπότακτο πνεύμα του, την αγωνιστικότητά του και το αλληλέγγυο παράδειγμά του ως δύναμη κινητοποίησης κόντρα στη σύγχρονη ελληνική τραγωδία, η οποία αφήνει πίσω της κοινωνικά ερείπια, όπου βρίσκουν πρόσφορο έδαφος και τα φαινόμενα της ξενοφοβίας του ρατσισμού και του νεοναζισμού.

Μπορούμε και σήμερα να διαδηλώσουμε ότι «Ο Λαμπράκης Ζει». Ζει στους σημερινούς αγώνες για τη δημοκρατία και την εθνική ανεξαρτησία και στις δράσεις που πραγματοποιούνται σε όλη την Ελλάδα μέσω των Δικτύων Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Ζει και μας προσκαλεί σε νέους αγώνες για την ειρήνη και τον αφοπλισμό.

Ο Λαμπράκης ζει και ενώνει τη βροντερή φωνή του με όλη την ανθρωπότητα, απαιτώντας «ΟΧΙ στα πυρηνικά - ΟΧΙ άλλη Χιροσίμα- ΟΧΙ άλλο Τσερνομπίλ – ΟΧΙ άλλη Φουκουσίμα», «Ποτέ πια πόλεμος – Ποτέ πια φασισμός».

* Ο Πάνος Τριγάζης είναι συντονιστής του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων και Θεμάτων Ειρήνης του ΣΥΡΙΖΑ