Στα πλαίσια του Φεστιβάλ Ηραία – Πυθαγόρεια 2018 ο Δήμος Σάμου διοργανώνει εκπαιδευτικές δράσεις και βιωματικά εργαστήρια για παιδιά, εφήβους και εκπαιδευτικούς.
Την Παρασκευή, 11 Μαΐου, στις 18:00, στο δημαρχιακό Μέγαρο Σάμου, θα υπάρξει βιωματικό εργαστήρι για παιδιά, ηλικίας 11-12 ετών.
Αστρικές Διαδρομές
Σήμερα γνωρίζουμε περισσότερα από κάθε άλλη φορά για τη Γη, το Ηλιακό μας Σύστημα, το Γαλαξία και το Σύμπαν μας. Γνωρίζουμε αρκετά για να κατανοούμε πόσα πολλά μένει ακόμη ν’ ανακαλύψουμε. Υψώνοντας τα μάτια του στον ουρανό, βλέποντας τον Ήλιο, τη Σελήνη και τ’ αστέρια, ο άνθρωπος έφτιαξε ιστορίες για το πώς βρέθηκαν εκεί, για τη φύση και την κίνησή τους, όπως στο βιβλίο «Καταστερισμοί» ή «Αστροθεσίαι» του Ερατοσθένη του Κηρυναίου.
Είναι άξιο απορίας και θαυμασμού το πώς οι μυθολογικές αφηγήσεις των λαών επιδεικνύουν τέτοια διαίσθηση για τις επιστημονικές αλήθειες, από το Κοσμικό Αυγό στη Μεγάλη Έκρηξη, από τους μυθικούς κόσμους στα παράλληλα σύμπαντα, από τη φαντασία στην πραγματικότητα. Στο εργαστήριο αυτό παρουσιάζεται η πλανητική μας γειτονιά και τα «πιο λαμπρά μας φώτα»: τα ονόματα των πλανητών, τα βασικά τους χαρακτηριστικά, οι αειφανείς αστερισμοί του Βορείου Ημισφαιρίου και οι μύθοι που τους περιβάλλουν, από την Κοσμογονία του Ησίοδου, μέχρι περιστατικά από την Ιλιάδα και την Οδύσσεια.
Το Σάββατο, 12 Μαΐου, στις 9 το πρωί, στο δημαρχιακό Μέγαρο Σάμου, θα πραγματοποιηθεί κλειστό εργαστήρι με μαθητές Γυμνασίου, με ομιλητή τον Τεύκρο Μιχαηλίδη. Θα ακολουθήσει εργαστήριο με την ομάδα εφήβων της ΦΩΤΟΣ.
Τα μαθηματικά πίσω από την τεχνολογία
Πίσω από πολλά τεχνολογικά επιτεύγματα που αποτελούν σήμερα αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας υπάρχει μια καθοριστική αν και εξαιρετικά διακριτική παρουσία των μαθηματικών. Στη συζήτησή μας θα «αποκαλύψουμε» τα μαθηματικά που κρύβονται πίσω από τις δορυφορικές κεραίες, την ψηφιακή μουσική, την συμπίεση των εικόνων αλλά και τα υπερσύγχρονα ιατρικά μηχανήματα.
Πυθαγορικός βίος: Επιστήμη – φιλοσοφία - τρόπος ζωής
Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, οι Πυθαγόρειοι δεν πίστευαν απλώς ότι όλα έχουν αριθμό, αλλά ότι όλα είναι αριθμός. Έτσι, ενώ οι Ίωνες φιλόσοφοι αναζητούσαν μια υλική πρώτη ουσία του κόσμου, όπως το νερό ή τη φωτιά, ο Πυθαγόρας θεωρούσε ότι αρχή πάντων ήταν η μονάδα και ότι από αυτήν συντίθενται τα πάντα. Στη συζήτησή μας θα προσπαθήσουμε να ερμηνεύσουμε αυτή τη πυθαγόρεια θεώρηση και να κατανοήσουμε πώς οι Πυθαγόρειοι αριθμοποιούσαν έννοιες όπως η αρμονία, η τελειότητα και η φιλία.
Το Σάββατο στα πλαίσια βιωματικού εργαστηρίου για εκπαιδευτικούς θα παρουσιαστούν οι παρακάτω θεματικές από τον κ. Ανδρέα Μιχαηλίδη.
1. Η Αφήγηση ως Εργαλείο για τη Διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών
Η εισήγηση σκιαγραφεί τη χρήση αφηγηματικών μεθόδων και δράσεων για τη διδασκαλία αντικειμένων των θετικών επιστημών του Αναλυτικού Προγράμματος (Μαθηματικά, Φυσική, Χημεία, Βιολογία), με στόχο να κεντρίσουν το ενδιαφέρον των μαθητών για τα γνωστικά αντικείμενα, αντί αυτά απλά να τους παρατίθενται αυτούσια. Συγκεκριμένα, τα γνωστικά αντικείμενα μπορούν κατ’ αρχήν να τοποθετηθούν στο ιστορικό και κοινωνικό τους πλαίσιο και έπειτα να ενσωματωθούν σε μια αφηγηματική δράση. Θα χρησιμοποιηθούν ως παραδείγματα το εργαστήριο «Ιστορίες του Κυρίου Χολμς και άλλα Μυστήρια», όπου η αστυνομική λογοτεχνία και η επίλυση του εκάστοτε μυστηρίου αξιοποιούνται ως οχήματα για τη διδασκαλία ποικιλίας θεμάτων από όλες τις φυσικές επιστήμες, καθώς και το εργαστήριο «Αστρικές Διαδρομές», που εστιάζει στην αστρονομία και την αστροφυσική κάνοντας χρήση της μυθολογίας. Τα εργαστήρια χρησιμοποιούν απλά, φορητά υλικά και την προφορική εικονοποιία της αφήγησης, σε περίπτωση που τα υλικά γίνονται πολύ περίπλοκα ή ενδεχομένως επικίνδυνα για να γίνει πραγματική τους χρήση (όπως π.χ. χημικά αντιδραστήρια). Τα εργαστήρια αυτά έχουν πραγματοποιηθεί επιτυχημένα κατ’ επανάληψη, με ομάδες έως 25 παιδιών, σε ηλικίες από τις πρώτες τάξεις του Δημοτικού, μέχρι και όλες τις τάξεις του Γυμνασίου.
2. Ο Όμηρος και η Ποπ Κουλτούρα
Η εισήγηση προτείνει την προσέγγιση των ομηρικών επών (και κατ’ επέκταση, της αρχαίας ελληνικής γραμματείας ευρύτερα) με όρους ποπ (δημοφιλούς) κουλτούρας, η οποία περιλαμβάνει τη λογοτεχνία φαντασίας, τα comics, τον κινηματογράφο, τις τηλεοπτικές σειρές και τα παιχνίδια (επιτραπέζια και μη). Το κύριο αντικείμενο δεν είναι η απεικόνιση των επών στα προαναφερθέντα μέσα (που έχει γίνει πολλάκις στο εξωτερικό, με λιγότερη η περισσότερη επιτυχία), όσο η επισήμανση των εγγενών τους στοιχείων που μπορούν να τα καταστήσουν προσεγγίσιμα και ελκυστικά για τους μαθητές, με όρους που τους είναι κατανοητοί μέσα από τις ψυχαγωγικές τους ενασχολήσεις. Η ομηρική αφήγηση -η προφορική αφήγηση ιστοριών γενικότερα- ήταν η ποπ κουλτούρα της εποχής της, κρύβοντας μέσα τα σπέρματα φαντασίας που αξιοποιήθηκαν και αξιοποιούνται κατά κόρον στο εξωτερικό, ειδικά στον αγγλοσαξονικό κόσμο (όπως, για ν’ αναφέρουμε μερικά στοιχειώδη παραδείγματα, το έργο του J.R.R.Tolkien (Άρχοντας των Δαχτυλιδιών), του Robert E. Howard (Conan), της Robin Hobb (Liveship Traders) και του Joe Abercrombie (Τα Χρονικά της Τσακισμένης Θάλασσας)). Η αρχαία ελληνική γραμματεία βρίθει δράσης, περιπέτειας και χιούμορ, σε περιστατικά που συχνά παραβλέπονται ή προσεγγίζονται ανεπαρκώς από το Αναλυτικό Πρόγραμμα, ενώ θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για να κεντρίσουν το ενδιαφέρον των μαθητών. Θα παρουσιαστούν και θ’ αναλυθούν σχετικά παραδείγματα, ενώ θα γίνει και μια σύντομη σύγκριση των σχετικών μοτίβων, όπως αυτά παρουσιάζονται στα έπη άλλων λαών και μπορούν εν δυνάμει να αξιοποιηθούν ως εναύσματα συζήτησης και μελέτης για τους μαθητές.
Το απόγευμα του Σαββάτου 12 Μαΐου θα πραγματοποιηθεί συνάντηση του κ. Τεύκρου Μιχαηλίδη με την Λέσχη Ανάγνωσης Γυμνασίου Καρλοβάσου και ομιλία με θέμα:
Χάος και πολυπλοκότητα: μια καινούργια μαθηματική ματιά στον κόσμο
Στις μέρες μας κανείς δεν αμφιβάλλει ότι τα μαθηματικά παίζουν καθοριστικό ρόλο στη ζωή μας: βρίσκονται πίσω από τις μετακινήσεις μας, τις συναλλαγές μας και όλα τα εντυπωσιακά τεχνολογικά επιτεύγματα που κάνουν τη ζωή μας πιο εύκολη. Μέσα από τα μαθηματικά κατανοούμε πολλά πράγματα σχετικά με τη λειτουργία τόσο του μακρόκοσμου όσο και του μικρόκοσμου. Υπάρχουν ωστόσο φαινόμενα μπροστά στα οποία, τουλάχιστον μέχρι πρόσφατα, τα μαθηματικά σήκωναν τα χέρια ψηλά. Η πρόγνωση του καιρού, η δομή του κυκλοφορικού μας συστήματος, οι καρδιακές αρρυθμίες, η μορφογένεση αντιστέκονταν πεισματικά στην οποιαδήποτε σε βάθος μαθηματική διεργασία. Μια νέα γενιά μαθηματικών αντικειμένων, τα φράκταλ, ήρθαν να αποτελέσουν το μαθηματικό υπόβαθρο για την επιστήμη της πολυπλοκότητας που μελετά συστηματικά φαινόμενα που τα παραδοσιακά νευτώνεια μοντέλα αδυνατούσαν να προσεγγίσουν. Μαζί με την αποτελεσματική αντιμετώπιση σοβαρών ανοικτών προβλημάτων για τη μελέτη της φύσης, μπήκαν στη ζωή μας και νέα εξωτικά σχήματα, απαράμιλλης αισθητικής τελειότητας, όπως το σύνολο Μάντελμπροτ, η νιφάδα του φον Κοχ και το τρίγωνο Σιερπίνσκι. Στην ομιλία μου θα επιχειρήσω να παρουσιάσω τα κύρια χαρακτηριστικά αυτής της νέας «επιστήμης του Χάους» και να εξηγήσω πώς μπορούν να επηρεάσουν την καθημερινότητά μας.
Τεύκρος Μιχαηλίδης
O Τεύκρος Μιχαηλίδης κατάγεται από τον Κύπρο. Είναι διδάκτωρ των μαθηματικών του Πανεπιστημίου Pierre et Marie Curie και από το 1981 διδάσκει μαθηματικά στη Μέση Εκπαίδευση. Στα ενδιαφέροντά του περιλαμβάνονται η ιστορία των θετικών επιστημών, οι εφαρμογές της πληροφορικής στην εκπαίδευση και η χρήση της αφήγησης ως εργαλείου για τη διδασκαλία των μαθηματικών. Έχει γράψει πέντε μυθιστορήματα, μια συλλογή δοκιμίων και μια συλλογή διηγημάτων (κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Πόλις) που όλα περιστρέφονται γύρω από τα μαθηματικά. Ακόμα έχει γράψει δυο εκλαϊκευτικά βιβλία μαθηματικών για τη σειρά «Μιλώντας» των εκδόσεων Πατάκη. Επίσης έχει γράψει εγχειρίδια για τη Μέση Εκπαίδευση, έχει συμμετάσχει σε συλλογικούς τόμους διηγημάτων και δοκιμίων και έχει μεταφράσει από τα Αγγλικά και τα Γαλλικά 39 βιβλία. Έχει κατά καιρούς συνεργαστεί με πολλές ελληνικές εφημερίδες για θέματα σχετικά με τα μαθηματικά, την εκπαίδευση και τον πολιτισμό. Το 2012 παρουσίασε στην ΕΡΤ την εκπομπή «Ο γύρος του κόσμου με 80 βιβλία» (26 επεισόδια) με στόχο την καλλιέργεια της φιλαναγνωσίας σε παιδιά και εφήβους. Το 2006 η γαλλική κυβέρνηση του απένειμε τον τίτλο του Chevalier dans l’ Ordre des Palmes Académiques. Είναι ιδρυτικό μέλος της ομάδας Θαλής+Φίλοι και της Ελληνικής Λέσχης Συγγραφέων Αστυνομικής Λογοτεχνίας.
Ανδρέας Μιχαηλίδης
Ο Ανδρέας Μιχαηλίδης είναι μεταφραστής, συγγραφέας και αφηγητής. Ανά τα χρόνια έχει γράψει πληθώρα άρθρων γύρω από τα comics και την κουλτούρα τους, ξεκινώντας από το περιοδικό «9» της Ελευθεροτυπίας. Έχει μεταφράσει, από τα αγγλικά και τα γαλλικά, βιβλία εκλαϊκευμένης επιστήμης, ιστορίας και λογοτεχνίας (όπως Ο Ιππότης των Επτά Βασιλείων του George R.R. Martin, τα Χρονικά της Τσακισμένης Θάλασσας του Joe Abercrombie και οι Περιπέτειες του Νεαρού Σέρλοκ Χολμς του Andrew Lane). Έχει συμμετάσχει σε ανθολογίες αστυνομικού μυστηρίου και φαντασίας, όπως τα: Είσοδος Κινδύνου, Ελληνικά Εγκλήματα 4, Ιστορίες της Γιαγιάς Ιτιάς, Σκιές & Αντανακλάσεις κ.α. Συμμετέχει σε φεστιβάλ comics της Ελλάδας και του εξωτερικού με αυτοεκδόσεις, και μέχρι σήμερα έχει γράψει τρία βιβλία: Το Αμόνι που Τραγουδά (Εκδόσεις Mamaya) και δύο νουβελέτες στη σειρά Ο Εθισμός του Κριστιάν Αμπρόζ (Εκδόσεις Nightread). Τα τελευταία χρόνια οργανώνει και υλοποιεί διαδραστικά εκπαιδευτικά εργαστήρια για παιδιά και ενήλικες. Είναι ιδρυτικό μέλος της Ελληνικής Λέσχης Συγγραφέων Αστυνομικής Λογοτεχνίας και της Στέγης Προφορικότητας και Παράδοσης «Μυθολόγιο».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου