Την Τετάρτη 20 Μάη 2015 στη συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου η επικεφαλής της παράταξης Βόρειο Αιγαίο- Γόνιμη Γραμμή κα Αγλαΐα Κυρίτση έκανε την ακόλουθη εισήγηση για το θέμα της περιφερειακής στρατηγικής καταπολέμησης της φτώχειας και κοινωνικής ένταξης για το Βόρειο Αιγαίο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η επικεφαλής της παράταξης Βόρειο Αιγαίο - Γόνιμη Γραμμή δεν πήρε καμιά απάντηση στα πολύ συγκεκριμένα ερωτήματα - παρατηρήσεις που έκανε.
Ολόκληρη η τοποθέτηση της Αγλαίας Κυρίτση έχει ως εξής:
Συζητάμε σήμερα την περιφερειακή στρατηγική καταπολέμησης της φτώχεια και κοινωνικής ένταξης για το Βόρειο Αιγαίο.
Μια συζήτηση που γίνεται και πάλι με διαδικασίες εξπρές, χωρίς να μπορεί να μελετήσει κάποιος σε βάθος και το πρόβλημα, αλλά και τον όποιο σχεδιασμό επιχειρεί να θέσει το σχέδιο που έχουμε στα χέρια μας.
Δεν θα σταθούμε καθόλου σε τρομακτικές διαπιστώσεις για την κοινωνική πραγματικότητα που διαμορφώθηκε όλα τα προηγούμενα μνημονιακά χρόνια. Τα αποτελέσματα είναι πλέον ξεκάθαρα και αποτυπώνονται σε όλες τις σχετικές μελέτες.
Δεν θα σταθούμε στα επί μέρους, ούτε θα κάνουμε γενικές καταγγελίες. Ωστόσο, πρέπει αρχικά να κάνουμε μια γενική πολιτική επισήμανση.
Και με τα συγκεκριμένα προγράμματα αναδεικνύεται στο μέγιστο βαθμό η υποκριτική στάση της Ε.Ε. απέναντι στους λαούς. Ενώ ανατινάζουν ολόκληρες χώρες και κοινωνίες και οδηγούν με τις ταξικές πολιτικές τους στη φτωχοποίηση ολόκληρες κοινωνίες έρχονται με προγράμματα – ασπιρίνες να ενισχύσουν, τάχα, τα θύματα των πολιτικών τους.
Επιστρέφοντας στο σχέδιο που σήμερα συζητάμε, θέλω αρχικά να κάνω κάποιες αφετηριακές επισημάνσεις.
Πρόκειται για ένα πρόγραμμα αντιμετώπισης της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, το οποίο ενώ κάνει μια καλή απεικόνιση της τρομακτικής κοινωνικής κατάστασης, στο κομμάτι της αντιμετώπισής της φαίνεται να κινείται σε ένα διεκπεραιωτικό πλαίσιο, όπως γίνεται με όλα τα σχετικά ευρωπαϊκά προγράμματα.
Με βασικές αναφορές στο γενικό κυβερνητικό σχεδιασμό για την αντιμετώπιση της φτώχειας, ακολουθείται η πεπατημένη της συμπλήρωσης πεδίων –συχνά με copy paste- για την υποβολή μιας πρότασης, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τα πολύ τελευταία στοιχεία, αλλά και η δυναμική του φαινομένου της φτωχοποίησης. (εδώ το χαρτί με την παράταση της υποβολής αιτήσεων και τα μέχρι τώρα στοιχεία για τις αιτήσεις ένταξης στις προβλέψεις του ν/χ για την ανθρωπιστική κρίση).
Έτσι απουσιάζει μια σαφής ιεράρχηση προτεραιοτήτων και στοχευμένων παρεμβάσεων, που θα απαντά στις πραγματικές ανάγκες. Γι’ αυτό μιλάμε για διεκπεραιωτική συμπλήρωση πεδίων, ώστε να προλάβουμε χρόνους και προθεσμίες για την απελευθέρωση πόρων.
Η στόχευση, η ιεράρχηση και η αποτελεσματική παρέμβαση θα απαιτούσαν έναν άλλον σχεδιασμό, ο οποίος θα ήταν φανερός και θα προέκυπτε από το σχέδιο που συζητάμε, κάτι που δυστυχώς δεν συμβαίνει. Αν πάρουμε τα αντίστοιχα σχέδια άλλων περιφερειών το πιθανότερο είναι ότι θα βρούμε διαφορές, μάλλον, μόνο στα ποσά.
Από την άλλη, κατά τη γνώμη μας πρέπει να γίνει μια διεξοδική και αναλυτική συζήτηση για το ρόλο των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, πώς εμπλέκονται στην όλη διαδικασία, πώς διαχειρίζονται τεράστια ποσά, πόσο είναι πιστοποιημένες για τη δουλειά που κάνουν και κυρίως πώς ελέγχονται.
Στο πρόγραμμα που συζητάμε, επιτρέψτε μου να αναφερθώ ενδεικτικά σε ορισμένα παραδείγματα τα οποία εγείρουν ερωτήματα.
Θα αναφερθώ ενδεικτικά σε δύο ΜΚΟ, οι οποίες κυριολεκτικά πρωταγωνιστούν στη διαχείριση κονδυλίων. Αναφέρομαι στην Ηλιαχτίδα και στην Κυψέλη και ξαναλέω ότι είναι απλά δυο ενδεικτικά παραδείγματα. Η μεν πρώτη φαίνεται να προτείνεται να διαχειριστεί για την εξαετία 2015-2020 6.341.224 ευρώ, η δε δεύτερη 4.632.000 ευρώ.
Προτείνονται σε τέσσερις δράσεις, με τα ίδια ακριβώς νούμερα και ως προς τους ωφελούμενους και ως προς τους αντίστοιχους προϋπολογισμούς. Επίσης, ενώ η Ηλιαχτίδα προτείνεται για 2.047 ωφελούμενους να διαχειριστεί 1.585.306 ευρώ, η Κυψέλη για την ίδια ακριβώς δράση προτείνεται να διαχειριστεί 1.158.000 ευρώ για μόλις 23 ωφελούμενους (πίνακας σελ. 35).
Αντίστοιχα παραδείγματα και ερωτήματα, προκύπτουν για όλες σχεδόν τις δράσεις και τις εμπλεκόμενες ΜΚΟ.
Επίσης, να αναφερθώ ενδεικτικά στη δράση για τους βρεφονηπιακούς σταθμούς (πίνακας σελ. 32). Κατ’ αρχάς αναφέρονται βρεφονηπιακοί σταθμοί μόνο της Σάμου, της Λήμνου και της Ικαρίας. Γιατί; Τι γίνεται στα υπόλοιπα νησιά; Επίσης τα νούμερα δεν βγαίνουν. Για παράδειγμα, για τον παιδικό σταθμό της Μύρινας ενώ ο μέσος ετήσιος προϋπολογισμός είναι 171.600 ευρώ, το σύνολο της εξαετίας προβλέπεται να είναι 308.880 ευρώ. Και το ίδιο ισχύει για όλους. Χρειάζονται, λοιπόν, κάποιες απαντήσεις.
Τελειώνοντας με τα παραδείγματα, θα κάνω μια επισήμανση για τη δράση που αφορά την παροχή ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης για ανασφάλιστους, η οποία ανέρχεται σε περίπου 4,2 εκατ. ευρώ. Πρόσφατη υπογράφτηκε ΚΥΑ, η οποία καλύπτει τους πάντες ως προς αυτό το σκέλος. Τι πρόβλεψη και τροποποίηση μπορεί να γίνει. Μπορούν και έχει σχεδιαστεί να κατευθυνθούν αλλού τα συγκεκριμένα λεφτά;
Και από τα ενδεικτικά παραδείγματα που ανέφερα είναι σαφές ότι απαιτούνται απαντήσεις και ξεκάθαρες διευκρινίσεις.
Επιπλέον, θέλουμε να σημειώσουμε ότι το ζήτημα των ΜΚΟ, οι οποίες καλούνται να διαχειριστούν πραγματικά τεράστια ποσά θέλει μια προσοχή. Από θέση αρχής, δηλώνουμε ότι η περιφέρεια θα έπρεπε να δει όσο πιο διεξοδικά γίνεται τη δυνατότητα φορείς του δημοσίου και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των αναπτυξιακών τους, των Πανεπιστημίων κ.λπ. να εμπλακούν σε αυτά το προγράμματα και όχι, υπακούοντας στα προστάγματα των νεοφιλελεύθερων δογμάτων να ξεδοντιάζουμε συστηματικά το δημόσιο για να περνάμε στους ιδιώτες –έστω κι αν παράγουν κάποιο έργο- τη δημόσια υπηρεσία.
Είναι γνωστά σε όλους σας τα στοιχεία κακοδιαχείρισης που έχουν βγει για χιλιάδες ΜΚΟ και τα οποία ερευνούν εισαγγελείς. Άρα χρειάζεται δυο φορές προσοχή.
Επίσης, να θυμίσω ότι υπάρχουν πρόσφατες καταγγελίες κομμάτων για τα περίφημα προγράμματα κοινωφελούς εργασίας, το ρόλο τους και τη σκοπιμότητά τους.
Εμείς λέμε πρώτα και κύρια αξιοποίηση δημόσιων φορέων και δομών για τέτοιου είδους προγράμματα.
Κλείνοντας, θα θέσουμε κάποια ερωτήματα και θα περιμένουμε τις απαντήσεις σας.
· Υπάρχει ιεράρχηση και συγκεκριμένες στοχεύσεις στο πρόγραμμα που συζητάμε;
· Υπάρχει κάποιο χρονοδιάγραμμα; Πώς τρέχει κάθε πρόγραμμα σε κάθε περίοδο, πώς κατανέμεται η υλοποίησή του ανά έτος;
· Γιατί και πώς επιλέγονται οι ΜΚΟ και οι φορείς που υλοποιούν τα έργα; Πώς επιμερίζεται το ποσό που διατίθεται; Για παράδειγμα αν μια δράση στην πενταετία είναι 1 εκατ. ευρώ, ποιο ποσό εισπράττει η ΜΚΟ και ποιο ποσό κατευθύνεται στους ωφελούμενους;
· Πώς παρακολουθείται και ελέγχεται η υλοποίηση; Τι έλεγχοι έγιναν την προηγούμενη διαχειριστική περίοδο και τι έδειξαν; Υπάρχουν αναλυτικά στοιχεία που μπορούν να παρουσιαστούν; Έχουν γίνει πραγματικοί έλεγχοι, αν για παράδειγμα υλοποιούνται όντως τα προγράμματα ή υλοποιούνται στα χαρτιά για να κονομάνε κάποιοι;
· Για το πρόγραμμα που συζητάμε, υπάρχει πρόβλεψη για ελεγκτικό μηχανισμό που ουσιαστικά θα παρακολουθεί, θα ελέγχει και θα ανακοινώνει;
· Ποια είναι τα αποτελέσματα της δημόσιας διαβούλευσης για το πρόγραμμα που συζητάμε;
· Τέλος, έχουμε διερευνήσει τη δυνατότητα η υλοποίηση όσο γίνεται περισσότερων δράσεων να περάσει μέσα από δομές της περιφέρειας ή από αναπτυξιακές εταιρίες των δήμων, πανεπιστήμια κ.λπ.;
Για τους λόγους που ανέφερα πιο πάνω και περιμένοντας τις απαντήσεις σας η παράταξή μας θα ψηφίσει λευκό.